Sách Bàn về nạn hối lộ và đức thanh liêm của người làm quan - Từ thụ yếu quy

Giới thiệu Sách Bàn về nạn hối lộ và đức thanh liêm của người làm quan - Từ thụ yếu quy

Nội dung tác phẩm Từ thụ yếu quy gồm hai phần chính: Không thể nhận (từ) và Có thể nhận (thụ). Phần đầu của cuốn sách, tác giả đúc rút ra từ thực tế 104 kiểu hối lộ quan chức diễn ra trên mọi mặt của đời sống bao gồm các lĩnh vực: giáo dục, chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hộ dưới nhiều hình thức và thủ đoạn không khác mấy khi so sánh với tệ nạn hối lộ - tham nhũng đang hoành hành hiện tại. Trong 104 kiểu hối lộ không thể nhận ấy, mỗi kiểu đều có dẫn giải, phân tích và nêu dẫn chứng. Có kiểu tác giả viết dài. Có kiểu tác giả viết ngắn. Câu chốt lại của mỗi kiểu đều được nêu như một định đề, đanh thép: “Thứ hối lộ ấy không thể nhận”.

Phần thứ hai, “Có thể nhận”, Đặng Huy Trứ chỉ nêu 5 trường hợp. Ở đây tác giả phân tích cụ thể vì sao có thể nhận: trường hợp thứ nhất là lễ tết hằng năm đã thành tục lệ, chỉ dùng tới sản phẩm của địa phương; ba trường hợp tiếp theo là việc tạ ơn khi người ta được giúp đỡ một cách hợp tình, hợp lý và hợp pháp mà thu được món lợi chính đáng, hoặc được tai qua nạn khỏi hoặc được thành tựu trên đường sự nghiệp; trường hợp thứ năm là quà biếu nhân việc vui buồn. Ngoài hai phần chủ yếu “Không thể nhận” (từ) và “Có thể nhận” (thụ), thì sau mỗi phần này, tác giả còn kèm theo hai đề mục là Tổng luận và Suy rộng ra để bàn thêm về những đức tính, phẩm hạnh không thể thiếu của những người làm quan. Trong đó, ông đặc biệt nhấn mạnh đến đức tính cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư.

Từ thụ yếu quy là một công trình khá đồ sộ, với trên 1.000 trang chữ Hán, được công bố vào cuối những năm 60 của thế kỷ XIX. Đã hơn một thế kỷ rưỡi kể từ khi tác phẩm ra đời, thời đại đã thay đổi, xã hội cũng đã đổi thay rất nhiều, những nội dung Đặng Huy Trứ đề cập trong tác phẩm Từ thụ yếu quy vẫn còn nguyên giá trị, rất thiết thực, có ý nghĩa thời sự cho cả ngày hôm nay và mai sau, nhất là trước nạn hối lộ, tham nhũng đang có chiều hướng gia tăng và ngày càng tinh vi, phức tạp, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sự tồn vong mất còn của chế độ. Điều đó càng chứng tỏ giá trị vượt thời gian của Từ thụ yếu quy không chỉ là tâm huyết của một trí thức, một vị quan thanh liêm đồng hành cùng vận mệnh đất nước, mà còn là tấm gương soi cho các thế hệ sau, khi bước vào chốn quan trường nhìn vào đó mà tu thân, thực hiện nghiêm đạo đức công vụ, tránh xa những cám dỗ, ma lực của đồng tiền bất chính.